Ankara
Türkiye'de "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir." kuralını devlet yönetimine yerleştiren ve demokrasiyi taçlandıran cumhuriyetin ilanının üzerinden 96 yıl geçti.
Milli Mücadele'nin zaferle sonuçlanmasının ardından Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, yeni Türk devletinin yüzünü çağdaşlaşma ve demokrasiye çevirdi.
Ankara'nın Türkiye devletinin hükümet merkezi olmasının ardından mevcut rejimin isminin de bütün açıklığıyla konulması, yeni devletin başkanının da seçilmesi gerekiyordu. O güne kadar devlet başkanlığı görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı olarak Atatürk tarafından yürütülmüştü.
Bazı yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması'nın onayı için Türkiye'deki yeni devlet rejiminin daha açık şekilde belirlenmesini istiyorlardı. Bu sıralarda İcra Vekilleri Heyeti'nin istifası ve Meclisin güvenini kazanacak bir kabine listesinin oluşturulamaması da bu soruna acil çözüm gerektirdi.
25 Ekim 1923'te ise hükümetin istifasıyla bir bunalım ortaya çıktı. Bu olay Atatürk'e, cumhuriyeti ilan etmek için beklediği fırsatı verdi. 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde arkadaşlarına "Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz." diyerek fikrini açıkladı.
Atatürk o gece, İsmet İnönü ile 1921 Anayasası'nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını da hazırladı.
29 Ekim 1923'te parti grubunda görüşe sunulan tasarıda yer alan bazı hükümler şunlardı:
- "Türkiye Devleti'nin hükümet şekli cumhuriyettir."
- "Türkiye Devleti, yönetim birimlerini Bakanlar Kurulu aracılığıyla yönetir."
- "Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kendi üyeleri arasından bir seçim dönemi için seçilir."
- "Cumhurbaşkanı, devletin başkanıdır. Bu sıfatla gerekli gördükçe Meclis ve Bakanlar Kuruluna başkanlık eder."
Aynı gün Mecliste görüşülen tasarı, yapılan konuşmalardan sonra saat 20.30'da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla kabul edildi. Cumhuriyetin ilanı "Yaşasın cumhuriyet" sesleri ve alkışlarla karşılandı.
Tartışmalara son verildi
Bundan sonra cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi.
Yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Mustafa Kemal Atatürk, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal, konuşmasını "Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır." sözüyle tamamladı.
Böylece devletin adı ve rejimiyle ilgili tartışmalara son verildi ve devlet başkanlığı konusu çözüme kavuştu. Hükümetin kurulma şekli yeniden düzenlendi.
Buna göre; Cumhurbaşkanı başbakanı atayacak, başbakan da bakanlarını seçip cumhurbaşkanının onayına sunacaktı. Bu uygulamayla, Meclis Hükümeti Sistemi yerine parlamenter rejime geçilmiş oldu.
İlk hükümeti kurmakla İsmet İnönü görevlendirilirken, Fethi Okyar da TBMM Başkanlığı'na seçildi.
Bayram ilan edildi
Türk halkı, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü cumhuriyetin ilanını kutladı. 26 Ekim 1924'te yayımlanan kararname ile cumhuriyetin ilanının 101 pare top atışı ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmasına karar verildi. Karar doğrultusunda 29 Ekim 1924'teki etkinlikler, kutlamaların başlangıcı oldu.
Hariciye Vekaleti, 2 Şubat 1925'te bir kanun teklifiyle 29 Ekim'in bayram olmasını önerdi. Teklif, Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan'da karara bağlandı. TBMM'de teklifin 19 Nisan'da kabul edilmesiyle 29 Ekim, 1925 yılından bu yana ''Milli Bayram'' olarak kutlanmaya başlandı.
Alman Seyahat Acenteleri Birliği: Türkiye eski güc
Türkiye, yenilenebilir enerjide Avrupa'nın ilk 5 ü
Türkiye liderliğini sürdürdü
Merkel: Türkiye ile sürekli konuşacağız
FlixBus Türkiye pazarını 'eşsiz fırsat' olarak gör
Almanya ve Türkiye yapay zekada buluşacak
Türkiye ve dünya gündemi
Beyaz Saray ve Pentagon'dan Türkiye ve F-35 açıkla
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye deplasmanda İzlanda karşısında
"Bizim açımızdan Türkiye, Avrupa ailesine aittir"
'Almanya enerjide Türkiye ile iş birliği yapmak is
Türkiye sandık başında
Türkiye ve dünya gündemi
'Nevmekan Sahil, tam bir Türkiye mozaiği'
Türkiye mobil internet hızında dünyada üst sıralar
Sağlık turizminde 1 milyon turistin tercihi Türkiy
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye dizi film ihracatında Hollywood'a rakip ol
Türkiye sezona büyüyerek başladı
Türkiye rüzgarda kapasitesini artırdı
Türkiye ve dünya gündemi
Erkekler Türkiye Kupası Fenerbahçe'nin
'Avrupa'nın en genç ülkesi' Kosova 11 yaşında
Türkiye kadın bilim insanı oranında AB'yi geçti
Türkiye Berlin Film Festivali'ne güçlü gidiyor
Türkiye ve dünya gündemi
Almanya ve Fransa’nın Siyasal ve Kültürel Dostluk
Şair Nazım Hikmet 117 yaşında
Prof. Dr. Ayhan: Türkiye saç ekiminde Avrupa birin
Yabancı hastanın göz sağlığı için ilk tercihi Türk
Avrupa'nın ortak parası avro 20 yaşında
Türkiye ve dünya gündemi
20 yıllık rüya gerçek oldu, Türkiye Uzay Ajansı ku
Türkiye yeni sezonda kış sporlarına doyacak
Hanife nine 73 yaşında iş hayatına atıldı
Merkel’in gidişi Türkiye ve AB için ne anlama geli
Türkiye ve dünya gündemi
İlk milli ve yerli otomobil Devrim 57 yaşında
Türkiye ve dünya gündemi
Alman iş adamlarından Türkiye çıkarması
'Almanya ile Türkiye arasındaki doğrudan iletişim
Almanya Başbakanı Merkel: İstikrarlı ve büyüyen bi
Türkiye 8 ayda 27 milyon turisti ağırladı
Türkiye nüfusunun yarısında 'uyku rahatsızlığı' va
Türkiye modern statlarıyla EURO 2024'ü istiyor
Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanı Altmaier: Türkiye
Almanya Dışişleri Bakanı Maas: Türkiye olağanüstü
Türkiye en fazla fındığı Almanya'ya sattı
Türkiye, insani gelişmede 189 ülke arasında 64. ol
Merkel'den Türkiye açıklaması
Türkiye Klasik Yay Kadın Milli Takımı Avrupa şampi
Almanya'dan Türkiye açıklaması
Angela Merkel: Türkiye ekonomisinin güçlü olması A
Merkel'den Türkiye açıklaması
Türkiye Atletizm Şampiyonasını 5 madalya ile kapat
Türkiye uçuş ağı gelişimiyle Avrupa'nın zirvesinde
Alman hükümetinden Türkiye açıklaması
Merkel: Türkiye sığınmacılar için mükemmel işler y
ABD Dışişleri Bakanı Pompeo'dan Türkiye açıklaması
Türkiye genelinde oy verme işlemi sona erdi
Türkiye genelinde oy verme işlemi başladı
KulTurk'ten Türkei-Abend / Türkiye Akşamı Etkinli
Türkiye Belçika'daki saldırıyı kınadı
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye 24 Haziran'da sandık başına gitmeye hazırl
Türkiye ramazanın ilk gününde iftar sofralarında b
Türkiye ve dünya gündemi
Ziraat Türkiye Kupası Akhisarspor'un
Dışişleri Bakanlığından AB Türkiye Raporu’na sert
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Albayrak: Almanya
KulTurk Freiburg - Türkiye Akşamı 2017
Almanya Başbakanı Merkel: Türkiye ile iyi ilişkile
Türkiye 556. maçına çıkıyor
Türkiye ihracatının en değerli ürünü 'mücevher'
Türkiye halı ihracatında dünya ikincisi
Türkiye Berlin'e 'Truva Atı' ile gidecek
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye kuru üzüm üretiminde dünyada birinci
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye Kupası'nın sahibi Anadolu Efes oldu
Münih Güvenlik Konferansı Müdürü Ischinger: Türkiy
Christoph Hörstel: Türkiye Zeytin Dalı Harekatı'nd
Avusturya, Türkiye ile 'yeni sayfa' arayışında
'Zeytin Dalı' Türkiye ile Avrupa'yı yakınlaştırdı
Yedi kıtada Türkiye için tanıtım atağı
Almanya'dan Türkiye açıklaması
Türkiye bir sıra yükseldi
Gabriel: Türkiye ile yeniden daha iyi görüşmeler y
Avrupa futbolunun en borçlu üçüncü ülkesi Türkiye
Fenerbahçe, Ziraat Türkiye Kupası'nda çeyrek final
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye 2017'de fındıktan 1,86 milyar dolar kazand
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye ve dünya gündemi
Almanya'dan Türkiye açıklaması
Türkiye üçüncü çeyrekte yüzde 11,1 büyüdü
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye ve dünya gündemi
Türkiye ve dünya gündemi